व्यावसायिक तरकारी खेती बाट बर्सेनि २५ लाख रुपैयाँ बढी आम्दानी

२५भदौ,धनगढीः कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका–११ भुजेलाका वीरबहादुर खड्काले व्यावसायिक रूपमा तरकारी खेती गरेर बर्सेनि २५ लाख रुपैयाँ बढी आम्दानी गर्दै आउनुभएको छ ।
मौसमी र बेमौसमी तरकारी उत्पादन गर्दै आएको भन्दै खड्काले अहिले खेतमा काउली, बन्दा, गोलभेँडा, खुर्सानी, भान्टा, मुला, सिमला मिर्च, र हरियो धनियाँ लगाइएको बताउनुभयो । ‘केही महिनाअघि मात्रै हरियो धनियाँ र सागपात दुई लाख रुपैयाँ बढीको बिक्री भएको छ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘वर्षमा १० लाख रुपैयाँ बढीको काउली मात्रै बिक्री हुने गरेको छ ।’ उत्पादित तरकारी महेन्द्रनगर बजार पु¥याएर बेच्दै आएको उहाँले बताउनुभयो ।
डेढ दशकदेखि तरकारी खेतीमा संलग्न खड्काले दुई बिघा १० कट्ठा जग्गामा खेती गर्दै आउनुभएको हो । दश कठ्ठा मात्रै आफ्नो जग्गा भएको बताउँदै उहाँले दुई बिघा जग्गा तरकारी खेतीका लागि भाडामा लिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार वार्षिक एक सय टन बढी तरकारी उत्पादन हुने गरेको छ ।
उहाँ त्यस वडाका एक्ला व्यावसायिक तरकारी खेती गर्ने किसानका रूपमा रहेका छन् । तरकारी खेतीसम्बन्धी कुनै पनी तालिम नलिएको खड्काले बताउनु भयो । अरूका बारीमा तरकारीका लागि खेत तयार गर्ने र लगाउने गरेर सिकेको उहाँले बताउनुभयो । आफुले सिकेको सीपलाई निरन्तरता दिँदै आएको उहाँको भनाइ थियो ।
‘कुनै निकायबाट तरकारी खेतीसम्बन्धी सीप सिक्ने अवसर पाइएन’, खड्काले भन्नुभयो, ‘गर्दै जाँदा सिकिँदोरहेछ । तालिम नलिए पनि तरकारी खेतीमा अरूभन्दा कम छैन । यसैबाट जीविकोपार्जन भइरहेको छ ।’
किसान परियोजना–२ बाट एउटा सिँचाइका लागि बोरिङ र सुदूरपश्चिम क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालयबाट ५० प्रतिशत अनुदानमा एउटा खेत जोत्ने पावर टिलर सहयोग पाएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । ‘तरकारी खेतीका लागि अन्य अनुदान पाइन्छ भन्छन् त्यो पनि पाएको छैन, आफ्नै सीप र पौरखमा तरकारी खेतीलाई अगाडि बढाउँदै आएका छौँ’, उहाँले भन्नुभयो ।
तरकारी खेतीबाट आएको आम्दानीले १२ जनाको संयुक्त परिवारको जीविकोपार्जन भएको जनाउँदै खड्काले पक्की घरसमेत बनाएको बताउनुभयो । ‘छोरा, बुहारी, म र श्रीमती बिहानदेखि साँझसम्म तरकारी बारीमा काम गरिरहेको हुन्छौँ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘खेतीमा सिँचाइ गर्ने, गोडमेल गर्ने, तरकारी टिप्ने र बजारसम्म लगेर बिक्री गर्ने कार्यमा व्यस्त हुन्छौँ ।’
तरकारी खेती गर्नुअघि खड्काले स्वामित्वको जग्गामा अरू किसानले झैँ धान, गहुँ खेती लगाउने गर्नुहुन्थ्यो । परिवारका लागि वर्षभरि खान पनि मुस्किलले पुग्ने गर्दथ्यो । घर खर्च चलाउनका लागि १५ लाख रुपैयाँसम्म ऋण लागेको उहाँले सुनाउनुभयो ।
‘शुरुवातमा एक कट्ठा जग्गामा तरकारी खेती ग¥यौँ । २५ हजार रुपैयाँ आम्दानी भयो । धान, गहुँभन्दा निकै आम्दानी हुने भएपछि तरकारी खेतीको क्षेत्रफल बढाउँदै लग्यौँ’, खड्काले भन्नुभयो, ‘आम्दानी बढ्दै गयो, घर खर्च चलाउन लिइएको ऋण तिर्न भ्यायौँ ।’ केही वर्षदेखि जग्गा भाडामा लिएर तरकारी खेती गर्न थालेपछि आम्दानी थप बढ्न थालेको उहाँको भनाइ थियो ।